Op het moment van schrijven ben ik net terug van de prachtige Lourdes-bedevaart die we mochten maken met pelgrims vanuit de twee Haagse parochies. Onder leiding van onze reisleidster Maria Bleumer en samen met collega Dolf Langerhuizen was het een mooie ervaring om als priester mee te gaan op deze bedevaart en op bijzondere plaatsen Eucharistie te mogen vieren.
Onze eerste stop was Lisieux, de plaats waar de heilige Theresia van het Goddelijk Kind als religieuze geleefd heeft en in alle eenvoud haar “kleine weg” gegaan is. Theresia’s kleine weg is haar unieke spiritualiteit en bijzondere beleving van het evangelie. Het betekent het in alle verborgenheid en bescheidenheid toch grote daden van geloof en liefde stellen door alles wat je doet zo goed mogelijk doen met zo groot mogelijke liefde en aandacht. Die kleine weg spreekt nog steeds veel mensen aan: dat blijkt wel uit de honderdduizenden pelgrims die Lisieux bezoeken en komen om de relieken van de H. Theresia te vereren.
Ook tijdens ons verblijf in Lourdes en Nevers werd duidelijk hoezeer deze traditionele bedevaartsplaatsen nog steeds een grote aantrekkingskracht uitoefenen op talloze gelovigen van overal over de wereld. In Lourdes zag ik mensen afkomstig van alle continenten en alle generaties die geraakt werden door het verhaal en de bijzondere sfeer van die plaats. Ik zag een eindeloze stroom pelgrims door de Grot gaan en daar vol tederheid de rotsmuur aanraken. Ik zag mensen bij de kraantjes die daar flessen en zelfs jerrycans vulden met Lourdeswater of die er gretig van dronken. Ik zag mensen in gebed voor de reliekschrijn van de heilige Bernadette, in een intens diep gebed dat je maar zelden ziet in onze Nederlandse parochiekerken.
Wat is het toch dat deze plaatsen zo bijzonder maakt en ervoor zorgt dat mensen er zoveel kracht en inspiratie ontvangen? Ik denk dat het ermee te maken heeft dat ze ons geloof tastbaar maken. Ik heb soms de indruk dat we in Nederland het geloof soms heel erg reduceren naar het verstandelijke en het organisatorische. Het gaat dan om concepten, om woorden en om de sociale verhoudingen binnen de geloofsgemeenschap. Maar de verticale dimensie, de relatie met God, blijft soms onderbelicht. Dat is jammer omdat de kern zo buiten beeld blijft.
Plaatsen als Lourdes laten ons zien dat geloof ten diepste geen idee of sociaal construct is: nee, het is een doorleefde ervaring die het hele wezen van de mens raakt en zijn ziel en lichaam in vuur en vlam zet. De oorsprong van iedere vorm van religie ligt in die mystieke ervaring, die ten diepste ook een lichamelijke ervaring is. Dit past ook bij ons christelijk geloof. Vertelt de evangelist Johannes ons niet dat het Woord vlees is geworden? Door de incarnatie is God binnengekomen in onze lichamelijke werkelijkheid.
Lourdes brengt ons in contact met die ervaring en ons hele wezen wordt aangesproken: we horen de muziek en de gebeden, we voelen de rots, we proeven het koude verkwikkende water, we ruiken de wierook en de verfrissende berglucht, we zien de schoonheid van het heiligdom met de basiliek op de rots en de prachtige omgeving van de Pyreneeën en de snelstromende Gave. In de processies komt ons hele lichaam in beweging. We lopen in processie, we herhalen het mantra van de rozenkrans, we knielen neer voor het Allerheiligste, we strekken onze handen uit naar Maria. Zo wordt de hele mens betrokken bij dit verlangen naar de Ander, naar de goddelijke werkelijkheid die ons conceptuele denken ver te boven gaat.
Zelfs in onze tijd van secularisatie en materialisme blijft dit mensen aanspreken. Zo bleek wel uit de rondgang van de relieken van de H. Bernadette door Nederland een paar maanden geleden. Ook toen kwamen er duizenden mensen op de been en dat werd ook gezien en opgepikt door de media. Daarom is het mooi dat de relieken van de H. Theresia van 9 tot 16 juni naar Den Haag komen. De Jacobus de Meerdere-kerk aan de Parkstraat is de thuisbasis voor de relieken, maar donderdagmiddag 13 juni komen ze ook naar de OLV Hemelvaartkerk. Het is bijzonder dat dit gebeurt: het verbindt ons met de wereldwijde katholieke Kerk en ook met de Kerk van de eeuwen. Het verbindt ook ons met het centrale mysterie van ons geloof: de Incarnatie van het Goddelijk Woord in de materiële werkelijkheid van het menselijk bestaan. “Het bestond vanaf het begin – we hebben het gehoord en met eigen ogen gezien; we hebben het aanschouwd en onze handen hebben het aangeraakt – dáarover spreken wij, over het Woord dat leven is” (1 Joh. 1,1).
Laten we onze handen uitstrekken en het Mysterie binnengaan. Dan zal ons geloven tastbaar worden.
Tom Kouijzer, pastoor